((فصل پنجم))
- موارد متفرقه:
- تبدیل شرکتهای سهامی خاص به شرکتهای سهامی عام:
تبدیل شرکت سهامی عام به شرکت سهامی خاص در قانون تجارت پیش بینی نشده به نظر میرسد که به خاطر مکانیزم ویژه و انجام تشریفات قانونی پیچیده در ارتباط با نحوه جذب شریک و تامین منابع مالى و سرمایه از طریق پذیره نویسی در شرکتهای سهامی عام امکان تبدیل شرکت سهامی عام به شرکت سهامی خاص اصولاً منتفی است و جنبه عملی برای آن نمیتوان تصور نمود – لیکن قانونگذار تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام را جایز دانسته است، معهذا نحوه تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام به دو صورت امکان پذیر است:
1: در صورتی که شرکت سهامی خاص بدون افزایش سرمایه قصد تبدیل شرکت سهامی عام را داشته باشد.
2: در صورتی که شرکت سهامی خاص با افزایش سرمایه قصد تبدیل به شرکت سهامی عام را داشته باشد.
- تبدیل شرکت سهامی خاص به عام (بدون افزایش سرمایه):
در این مورد، تصمیم در مورد تبدیل شرکت سهامی خاص به عام با مجمع عمومی فوق العاده است.
با تصویب مجمع عمومی فوق العاده و احراز شرایط زیر، شرکت سهامی خاص تبدیل به شرکت سهامی عام میشود:
- سرمایه شرکت حداقل (فعلاً) مبلغ – /000/000/5 ریال باشد.
- دو سال تمام از تاریخ تأسیس و ثبت شرکت سهامی خاص گذاشته باشد.
- دو نوبت ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت به تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام رسیده باشد.
- اساسنامه شرکت با رعایت قانون تجارت و پیش بینی کلیه مقررات مربوطه و آمره آن منطبق با اساسنامه شرکت سهامی عام تنظیم شده باشد.
- تبدیل شرکت سهامی خاص به عام (افزایش سرمایه):
چنانچه سرمایه ثبت شده یک شرکت سهامی خاص از حداقل میزان تعیین شده برای شرکت سهامی عام یعنی، /000/000/5 ریال (فعلاً) کمتر باشد و یا معادل و یا بیشتر از مبلغ مدکور بوده ولی آن سرمایه مکفی برای عملیات تجاری شرکت تشخیص داده نشود و شرکت دفعه واحده بخواهد با افزایش سرمایه نوع شرکت را نیز از سهامی خاص به سهامی عام تبدیل نماید – باید برای رعایت حقوق سهامداران افزایش سرمایه را از طریق اعلامیه پذیره نویسی برای عموم صاحبان سهام صادر و کلیه مواد 173 تا 182 و 184 قانون تجارت را که قبلاً و در بحث مربوط به نحوه افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی عام (در همین کتاب) تشریح نمودیم رعایت نماید، چنانچه سرمایه شرکت از طریق پذیره نویسی و تعهد بر تأدیه وجه مبلغ اسمی سهام عرضه شده تأمین نگردد بنابر حکم ماده 283 قانون تجارت آن شرکت نمیتواند به شرکت سهامی عام تبدیل شود.
- اسناد و مدارک مورد لزوم جهت تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام:
بنابر و طبق دستور ماده 279 قانون تجارت شرکت سهامی خاص باید ظرف مدت یک ماه از تصویب مجمع عمومی فوق العاده مبنی بر تبدیل شرکت سهامی خاص به شرکت سهامی عام صورتجلسه مجمع عمومی فوق العاده را به ضمیمه اسناد و مدارک ذیل به اداره ثبت شرکتها تسلیم نماید.
- اساسنامهای که برای شرکت سهامی عام تنظیم شده و به تصویب مجمع عمومی فوق العاده رسیده است.
- (سیاهه) دو ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی صاحبان سهام رسیده است.
- صورت دارایی شرکت در موقع تسلیم مدارک به اداره ثبت شرکتها که متضمن تقویم و ارزیابی کلیه اموال منقول و غیر منقول شرکت بوده و به تائید کارشناس اصلی وزارت دارائى رسیده باشد.
- اعلامیه تبدیل شرکت که باید به امضاء دارندگان امضاء مجاز شرکت رسیده و مشتمل بر نکات زیر باشد:
- نام و شماره ثبت شرکت
- موضوع شرکت
- مرکز اصلی شرکت و در صورتی که شرکت شعبی داشته باشد نشانی شعب آن
- در صورتی که شرکت برای مدت محدودی تشکیل نشده باشد تاریخ انقضاء مدت آن
- سرمایه شرکت و مبلغ پرداخت شده آن
- اگر سهام ممتاز منتشر شده باشد، تعداد و امتیازات آن
- هویت کامل رئیس و اعضاء هیئت مدیره و مدیر عامل شرکت
- شرایط حضور و حق رأی مجامع عمومی
- مقررات اساسنامه راجع به تقسیم سود و تشکیل اندوخته
- مبلغ دیون شرکت و همچنین مبلغ دیون اشخاص ثالث که توسط شرکت تضمین شده است.
- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که اطلاعیهها و آگهیهای شرکت در آن درج میگردد.
اداره ثبت شرکتها پس از وصول اسناد و مدارک مزبور و تطبیق مندرجات آن با قانون تجارت، آگهی تبدیل شرکت را با کلیه مندرجات اعلامیه با هزینه شرکت در روزنامه رسمی و روزنامه کثیرالانتشاری که آگهیهای شرکت را منتشر می سازد اعلان مینماید، به علاوه آگهی تبدیل شرکت بنابر دستور ذیل ماده 211 قانون تجارت اقلاً باید در یک روزنامه کثیرالانتشار دیگر آگهی شود.
- تنفس مجامع عمومی و تجدید جلسه مجمع:
ممکن است در مجمع عمومی، شرکاء و صاحبان سهام وقت کافی برای بررسی کلیه مطالب و موضوعات مندرج در دستور جلسه بدست نیاورند، به همین جهت ماده 104 قانون تجارت به مجمع اجازه داده است که مجمع عمومی را بطور موقت تعطیل نماید، تعطیلی موقت مجمع در چنین حالتی را قانون تجارت به تنفس تعبیر نموده و به مجمع اجازه داده است که با تجدید جلسه در زمانی مناسب (با توجه به این که ممکن است بعضی از صاحبان سهام برای بعضی امور خود برنامه خاصی را در خارج منظور نموده باشند) موکول سازد، این زمان طبق ماده 104 قانون تجارت نباید دیرتر از دو هفته باشد.
- نحوه تشکیل مجدد مجمع پس از تعطیلی موقت یا اعلام تنفس:
قانون تجارت از نحوه تشکیل مجدد مجمع صحبتی به میان نمیآورد و فقط اشاره مینماید که تجدید جلسه محتاج به دعوت و آگهی مجدد نیست و در جلسات بعد مجمع با همان حدنصاب جلسه اول رسمیت خواهد داشت، در اینجا لازم است که درباره این مسئله قدری توضیح داده شود – فرض مینمائیم که مجمع عمومی عادی سالیانه با دستور سه موضوع با نصف به علاوه یک تشکیل گردیده و به دلیل ضیق وقت و عدم فرصت کافی دو موضوع آن مورد بررسی قرار نگرفته و در این حالت هیئت رئیسه مجمع مجبور شده اعلام تنفس نماید. حال با توجه به ضرب الاجلی که قانون معین نموده و شرکت مجبور است ظرف دو هفته نسبت به تشکیل مجمع مجدد اقدام نماید، هیئت رئیسه باید چه تشریفات قانونی را برای تمدید جلسه مجمع انجام دهد؟
با توجه به سکوت قانون تجارت در این خصوص به نظر می رسد که اولاً هیئت رئیسه مجمع باید اعلام تنفس مجمع را از صاحبان سهام حاضر در مجمع استعلام نماید ثانیاً و با نظر همان مجمع ساعت و روز خاصی را جهت تشکیل مجدد مجمع تعیین و در صورتجلسه قید نماید و ثالثاً از حاضرین درخواست نماید در ساعت و روز مزبور مجدداً جهت اتخاذ تصمیم نسبت به موضوعاتی که مورد بحث و بررسی قرار نگرفته است حاضر شوند. (این عمل را میتوان نوعی دعوت به جلسه مجمع تعبیر نمود) در ساعت و روز تعیین شده مجمع تشکیل و کلیه تشریفات قانونی لازمه را انجام و فهرستی از حاضرین مجمع طبق ماده 99 قانون تجارت تهیه تا حدنصاب لازمه مشخص شود. چنانچه حدنصاب لازم برای تشکیل مجمع عمومی مورد بحث به عمل نیاید، هیئت رئیسه باید با تنظیم صورتجلسه (منفی) مربوطه، اختیار تشکیل مجدد مجمع را برای طرح و بررسی موضوعاتی که مجمع موفق به اتخاذ تصمیم درباره آن نشده به شرکت واگذار نماید و در اینجا مسئولیت آن پایان یافته تلقی میگردد. شرکت نمیتواند در این حالت مجدداً تنفس اعلام و به طریق گفته شده مجمع را مجدداً (و برای بار دوم) دعوت به انعقاد جلسه نماید، بلکه موظف است برای تشکیل مجمع جداگانه با دستور جلسه معین برای تعقیب موضوع با نشر آگهی دعوت طبق اساسنامه، اعضاء را برای تشکیل مجمع دعوت به انعقاد جلسه نماید.
اما در صورت بدست آمدن حدنصاب – هیئت رئیسه مىتواند کار را پیگیری نماید تا موضوعات مورد بحث مطرح و مورد بررسی قرار گیرد. چنانچه تمام یا یکی از اعضاء هیئت رئیسه قبلى در جلسه مجمع عمومی بعد از اعلام تنفس حاضر نشود، مجمع میتواند نسبت به تعیین تمام یا یکی از اعضا حاضر نشده (حسب مورد) هیئت رئیسه جدید اتخاذ تصمیم نماید. بدیهی است صاحبان سهامی که در جلسه مجمع عمومی بعد از تنفس را داشته و هیچ مقامی نمیتواند مانع حضور آنها در مجمع شود و آنها میتوانند از حقوق قانونی خود استفاده و در مجمع بعد از تنفس حاضر و اعمال حق رأى نمایند.