چند سالی می شود که با واژه دانش بنیان زیاد روبه رو شده ایم و این شرکت ها به عنوان یک شرکت تازه وارد به دنیای اقتصاد کشور خود را معرفی نموده اند ولی اینکه دقیقا این شرکت ها چه هستند و چونه می توان اقدام به ثبت شرکت دانش بنیان نمود و در چه زمینه هایی می توان فعالیت کرد را شاید هنوز به روشنی اطلاع نداشته باشیم. در این مقاله به شناخت بیشتری در خصوص شرکت های دانش بنیان دست خواهیم یافت
شرکت های دانش بنیان شرکت های وابسته به دانش و دانشگاه و افراد علمی می باشند . برای ثبت شرکت دانش بنیان یا باید از اعضاء هیئت علمی دانشگاه باشید و یا از امتیاز یک دانشگاه و یا پژوهشکده برای ثبت شرکت دانش بنیان استفاده کنید . امتیاز ثبت این شرکت ها به دانشگاه ها و مراکز پژوهشی می رسد بنابر این موسسین شرکت های دانش بنیاد یا باید کاملا دانشگاهی باشند و یا سهام عمده این شرکت ها متعلق به دانشگاه و هیئت علمی دانشگاهی باشد. البته یک شرکت دانش بنیان می تواند سهام کمتر از 50 درصد را هم برای دانشگاه و اعضاء هیئت علمی آن در اساسنامه خود پیش بینی نماید که در این حالت شرکت دانش بنیان را خصوصی می نامند . ولی اگر بیش از 50 درصد از سهام شرکت مربوط به اعضاء هیئت علمی دانشگاه باشد شرکت دانش بنیان را عمومی یا دولتی نامیده می شود .
هدف از راه اندازی و ثبت شرکت دانش بنیان ، تولید دانش و اطلاعات مورد نیاز برای صنایع و محصولات و خدمات مختلف می باشد . به این صورت که عده ای تحصیل کرده در زمینه ای علمی و تخصصی فعالیت های مربوط به تحقیقات و تولید علم یک محصول را انجام می دهند و بعدا این علم و دانش خود را باید به شرکت ها و موسساتی که نیاز دارند فروخته و از این راه کسب درآمد نمایند . البته با توجه به اینکه دارایی های این شرکت ها مشخص و ملموس نیست و از نوع داده و اطلاعات می باشد و به راحتی می تواند آینده آنها را به مخاطره اندازه حفظ و حراست این دارایی ها ارزش زیادی دارد .
دانشگاه ها و مراکز پژوهشی تنها زمانی می توانند اقدام به تاسیس شرکت دانش بنیان نمایند که طرح این شرکت در آئین نامه مالی و معاملاتی دانشگاه مورد تایید قرار بگیرد . بنابر این هیئت علمی دانشگاه مرجع تصویب کننده تصمیم برای ثبت شرکت دانش بنیان و یا اعمال هرگونه تغییرات در این شرکت ها می باشد . البته در بسیاری از موارد خود اساتید و یا صاحبان ایده با در نظر گرفتن موضوع و ایده ای این مورد را به هیئت علمی دانشگاه پیشنهاد می دهند .
برای ثبت یک شرکت دانش بنیان توجه به معیار های زیر الزامی است :
معیار های عمومی :
دو سوم از اعضاء هیئت مدیره شرکت باید حداقل دو مورد از موارد زیر را احراز نمایند :
- دارای مدرک تحصیلی کارشناسی باشند
- سه سال سابقه کاری در حوزه ثبتی شرکت و یا سه سال سابقه مدیریت داشته باشند .
- حداقل یک اختراع ثبت شده داخلی و یا یک اختراع بین المللی در حوزه فعالیت شرکت داشته باشند .
- بیشتر از نیمی ازدرآمد شرکت دانش بنیان از طریق عقد قرارداد برای فروش محصولات و خدمات شرکت باشد.البته شرکت هایی که مشغول تجاری سازی محصولات شرکت خود می باشند در صورتیکه بازار مطمئنی داشته باشند و یا نمونه تولیدی موفقی را داشته باشند استثناء هستند .
- حداقل 6 ماه بیمه برای حداقل 3 نفر از کارکنان تمام وقت شرکت پرداخت شده باشد.
- نباید هیچ بد عهدی ، سوء سابقه و تخلفی در انجام تعهدات شرکت وجود داشته باشد
شاخص های اختصاصی شرکت متقاضی
- تولید کننده محصولات دانش بنیان باشد
- با استفاده از تحقیق و توسعه به نهایدنه سازی و بومی سازی دانش فنی مربوطه پرداخته باشد
- گواهینامه انطباق با استاندارد و تاییدیه های دیگر را دریافت کرده باشد .
- حداقل 30% از کارکنان تمام وقت شرکت باید دارای مدرک حداقل کارشناسی باشند .
- حداقل 7% فروش سالیانه صرف تحقیق و توسعه شرکت شود .
- هر دو سال یکبار کالای دانش بنیان عرضه و یا ارتقا داده شود .
دانشگاه ها و مراکز پژوهشی به طرق مختلف می توانند برای ثبت و راه اندازی یک شرکت دانش بنیان مشارکت نموده و یا در این شرکت ها دارای سهام باشند که به تریتیب عبارتند از :
- برای ثبت شرکت دانش بنیان از اعتبار و نام دانشگاه و یا واحد پژوهشی استفاده می شود که در این صورت باید حداقل 5 درصد سهام شرکت به نام دانشگاه تعلق بگیرد .
- شرکت دانش بنیان از یافته ها و تحقیقات علمی و یا هر گونه اطلاعات و دانش دانشگاه برای موضوع ثبتی شرکت خود بهره می برند و از این اطلاعات به عنوان پایه شرکت استفاده می کنند . در این حالت باید با خود دانشگاه و یا مرکز پژوهشی توافق شود که چه میزان از سهام شرکت به آنها تعلق بگیرد . بعضا ممکن است به دلیل اهمیت یافته ها و اطلاعات دانشگاه و یا مرکز پژوهشی همه سهام شرکت را به خود تخصیص دهد .
- خود دانشگاه به عنوان سرمایه گذار و تامین کننده سرمایه شرکت عمل می کند و مقداری از سرمایه مورد نیاز را به عنوان یک شریک در شرکت به عهده می گیرد که بسته به آورده و یا سرمایه دانشگاه می تواند صاحب سهام شود .
- دانشگاه ممکن است دارایی های خود را در اختیار شرکت قرار دهد و به عنوان بخشی از سرماهی شرکت و یا آورده شرکت منظور و سهامی را در شرکت دریافت نماید . مثلا فضا و تجهیزات شرکت را دانشگاه تعهد نماید .
- در اغلب موارد ثبت شرکت دانش بنیان در کل بصورت دولتی است و حداقل 50 درصد سهام به خود دانشگاه در همان ابتدای تاسیس تعلق خواهد داشت .
- دانشگاه می تواند اقدام به ثبت و راه اندازی یک شرکت مادر و اصلی در کنار شرکت دانش بنیان در همان سال بنماید .
- برای ثبت شرکت دانش بنیان اولویت با شرکت هایی است که مشارکت شهرداری و یا دانشگاه را به دنبال دارند .
شرکت های دانش بنیان پس از ثبت و راه اندازی هیچ دخالتی در امور دانشگاه نخواهند داشد و دانشگاه نیز نمی تواند در امور شرکت دخالت نماید و شخصیت حقوقی شرکت باید حفظ شود . دانشگاه و یا مراکز پژوهشی پس از تعیین سهامشان در شرکت همانند سایر شرکا تنها به همان اندازه در شرکت سهیم بوده و از سود و زیان شرکت برخوردار خواهند بود .
مشارکت و تامین سرمایه شرکت های دانش بنیان را شرکت ها و اشخاص حقوقی دیگر نیز می توانند به عنوان شریک و سهامدار عهده دار شوند و در بسیاری از موارد این سرمایه گذاری می تواند باعث یک تجارت برد برد برای آنها شده و بهت عنوان مشتری اول و دارای اولویت برای محصولات این شرکت ها می توانند استفاده نمایند . البته در صورتیکه بیش از 50 درصد زا سهام شرکت های دانش بنیان توسط یک شرکت دولتی تامین شود قبلا باید هیئت وزیران این موضوع را تایید نموده باشد .
اعضاء هیئت علمی دانشگاه ها ، مدیران و معاونین دانشگاه ها و مراکز پژوهشی نمی توانند تا زمانیکه در این دانشگاه ها و موسسات دارای سمتی هستند در شرکت دانش بنیان نیز اختیار سمتی بکنند هرچند عمده سرمایه و سهام این شرکت متعلق به دانشگاه و یا مرکز پژوهشی خاص باید . حتی برای سرمایه گذاری در این شرکت ها هم رعایت این شرط خلاف است .
سهام اعضاء هیئت علمی دانشگاه ها و مراکز پژوهشی در شرکت های دانش بنیان یا به اندازه سرمایه و آورده آنها خواهد بود و یا بر اساس مالکیت فکری آنها تخصیص خواهد یافت .به این معنی که ممکن است ایده ها و دانش یک فرد به عنوان سرمایه و آورده او در شرکت تعریف شده و برای او متناسب با سطح علمی و دانش آورده سهامی تعریف می شود .
انتخاب سهامدار از خارج از دانشگاه و مراکز علمی هم مجاز خواهد بود ولی باید منوط به شرایط و مصوبات هیئت علمی دانشگاه باشد .
چنانچه متقاضیان ثبت شرکت دانش بنیان خود از اعضاء هیئت علمی بانشد و این موضوع به اثبات برسد این افراد می توانند تمامی مالکیت شرکت رانش بنیان را بدون تایید دانشگاه در اختیار داشته باشند .
برای ثبت شرکت دانش بنیان باید وارد سامانه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت های دانش بنیان شد . این سامانه توسط کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان راه اندازی شده است . با تایید این شرکت ها توسط کارشناسان و متخصصین این حوزه متقاضیان ثبت شرکت می توانند ادامه فرآیند ثبت شرکت دانش بنیان را انجام دهند و ضمنا از خدمات و تسهیلات صندوق نوآوری و شکوفایی نیز بهره مند شوند .
آدرس سامانه ارزیابی صلاحیت شرکت های دانش بنیان www.http://daneshbonyan.ir می باشد که از هیمن طریق می توان تائیدیه لازم را دریافت نمود و هر آنچه از آئین نامه ها و دستور العمل هایی که لازم باشد را دریافت و مطالعه کرد . اطلاعات لازم را باید به خوبی مطالعه و فراهم نمود و مدارک درخواست شده را در همین سایت آپلود کرد .
مدارک مورد نیاز اسکن شده برای تکمیل اطلاعات شرکت عبارت است از:
مجوز تاسیس ، مجوز بهره برداری ، اساسنامه ، گواهینامه ثبت اختراع تایید شده ، تصویر آگهی تاسیس درج شده در روزنامه رسمی ، گواهی سوابق مدیریت در صورت وجود ، آخرین لیست بیمه و حقوق و مزایا ، تصویر آخرین تغییرات مندرج در روزنامه رسمی در صورت موجود بودن ، تراز های مالی سال قبل ، آخرین اظهارنامه مالیاتی ، استانداردهای داخلی و خارجی ، در صورت موجود نبودن استاندارد تاییدیه مراجع ذی صلاح ، تاییدیه مراکز رشد ویا پارک های علم و فن آوری برای برنامه های تولید و یا طراحی کالاها و محصولات دانش بنیان ، مستنداتی دال بر وجود بازار مصرف و یا اعلام نیاز برخی از مصرف کنندگان به همراه عقد قرارداد .
با ارسال این مدارک باید درخواستی هم برای دریافت تائیدیه دانش بنیان بودن به کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت ها و موسسات دانش بنیان ارسال شود . پس از مطالعه درخواست و ارزیابی مدارک توسط یکی از کراگزاری های ارزیابی و در صورت تائید ، تائیدیه برای دانش بنیان بودن شرکت ارسال خواهد شد .
با دریافت این تائیدیه شرکت به عنوان شرکت دانش بنیان برای دو سال معرفی می شود و باید در این مدت با توجه به داشته های خود اقدام به رتبه بندی شرکت خود بکنند .
شرکت های دانش بنیان به دو صورت سهامی خاص و یا با مسئولیت محدود باید ابتدا به ثبت رسیده و سپس با دریافت تائیدیه دانش بنیانی خود می توانند تغییرات لازم را برای دانش بنیان شدن در اداره ثبت شرکت ها اعمال نمایند .
برای ثبت شرکت دانش بنیان و دریافت اطلاعات بیشتر در این خصوص بهترین انتخاب کارشناسان و وکلای مجرب ثبت شرکت و ثبت برند نوبل می باشد . سال ها تخصص و تجربه را آموخته ایم تا در کنار مشتراین خود برای آنها اطمینان و آرامش را ارمغان بیاوریم .